گزارش از گرانی کالای اساسی در لرستان
گرانی کالای اساسی کمر مردم را شکسته است /اینجا بهشت دلالها است
قشر متوسط جامعه در رویایی داشتن خودرور
خودرو گل سرسبد موج گرانی
قشر متوسط دیگر دستشان به خودرو نمیرسد
امروز موضوع گراني مطلبي نيست كه شخصي از آن خبر نداشته باشد شرايط طوري شده كه حتي مرفهين بيدرد هم از وضعيت گراني فعلي باخبر هستند و گلايه دارند.روزگاري شده كه فكر و ذكر مردم فقط درگير مسئله گرانيهاست و مردم با اين دغدغه شب را روز و روز را به شب ميرسانند. وضعیت ایران در یک پیچ تاریخی اقتصادی به نام «طرح تحول اقتصادی» باید بیش از پیش مورد توجه علمای علم اقتصاد، مسئولین و مجریان امر قرار بگیرد. تنگنایی که بواسطه بی توجهی بر وضعیت اقتصادی توسط مسئولین ایجاد شده است فشار را بر زندگی مردم مستضعفی که صاحبان اصلی این انقلاب هستند دو چندان کرده است.
فشار اقتصادی فعلی که به از بین رفتن کرامت و عزت مردم جامعه ما منجر می شود. شاید از دوباره باید این مطلب برای مسئولین ما تکرار شود که رهبر انقلاب فرموند:"كدام نقض كرامت انسانى بالاتر از اين كه انسانى، رئيس عائلهاى، پدر خانوادهاى، در جامعهاى كه در آن همهچيز هم هست، نتواند اوّليات زندگى فرزندان خودش را تأمين كند؟! كدام تحقير از اين بالاتر است؟! كدام نقض شخصيّت و شرف و كرامت انسانى از اين بالاتر است؟! صبح تا شب كار كند، آخرش به من يا به شما يا به آن مسؤول ديگر نامه بنويسد كه من دو ماه است به خانهام گوشت نبردهام!"
قصه و غصه گرانيها ادامه دارد
هر روز كالايي گران ميشود، يك روز نوبت گوشت است، روز ديگر نوبت مرغ، يك روز نوبت ميوه است و روز ديگر نوبت شير و لبنيات و بعد نوبت خواروبار و روز ديگر نوبت گراني و افزايش سرسامآور مسكن و كالاهاي خانه و از سرسامآورتر قیمت خودرو است که قصه و غصه گرانيها همينطور ادامه دارد.اين روزها كم كم به پايان سال نزديك ميشويم و انتظار ميرود مردم به فكر استقبال از سال نو و آماده شدن براي آمدن بهار و پايان سرما باشند.خبرهاي رسيده از برخي نقاط كشور گوياي اين نكته است كه مردم به دليل بياعتمادي به آينده و نگراني از افزايش افسارگسيخته قيمتها زودتر دست به كار شدند و از همين الان در حالي كه بيش از يك ماه از سال جاري باقي مانده است راهي بازار شدند تا هرچه زودتر مايحتاج و كالاهاي مورد نياز خود را تهيه كنند.
رونق موقت بازار همزمان با واريز يارانهها
بر اساس مشاهده ميداني خبرنگار ما از بازار خرم آباد تلاش و تكاپو و جنبش خاصي در اين زمينه در بازار لرستان وجود ندارد؛ البته هفته پيش كه مصادف با واريز يارانهها بود قدري وضعيت فرق ميكرد و براي چند روز ازدحام جمعيت و تا حدي خريد در بازار لرستان رونق گرفته بود. اما بعد از چند روز دوباره ركود قبل بر بازار حاكم شد.
از يك طرف التهاب بازار به واسطه افزايش ثانيهاي قيمت طلا و ارز همچنان باقي است و از سوي ديگر باز هم به واسطه همين افزايشها در خصوص كالاهاي اساسي راكد و بيرونق است.به سراغ يكي از آجيل فروشهاي شهر رفتيم تا از مراجعه و ميزان تقاضاي مردم براي اين كالاي شب عيدي سوال كنيم.وي ابتدا با كنايه ميگويد: بله، خيلي مراجعه كننده داريم، فروش هم كه عالي است!!!
اين فروشنده و كاسب خرم آبادی از بيرونقي فروش آجيل گلايه ندارد، از كمرنگ شدن عاطفه و مهر و ركود اين بازار اظهار تأسف ميكند.
درباره مراجعات و خريد آجيل ميپرسم، پاسخ داد: شرايط طوري شده است كه هر كسي پول داشته باشد ميخرد، الان مشكل اين است كه مردم قدرت خريد پایین دارند.
حذف آجيل از ليست خريد شب عيد
آجيلي كه شب عيد كيلويي 30 هزار تومان بود هماکنون به 50 هزار تومان رسيده است و كم كم اين كالا حتي از سبد خريد شب عيد هم حذف ميشود چون مردم آنقدر نيازها و خريدهاي مهمتري دارند كه با اين وضع درآمد و قيمتها نوبت به خريد آجيل نميرسد.
این روزها شوق و ذوق خريد و بازارگردي هم از بین رفته و با ديدن قيمتها و نگاه به کیف پول و در نهايت دست خالی باید به خانه برگشت.
يكي از شهروندان خرم آبادی نيز ميگويد: قبلا با انگيزه تنوع و تغيير روحيه و خلاص شدن از تكرار و يكنواختي به بازار ميآمدم اما حالا اگر براي انجام كار مهمي هم از حوالي بازار ميگذرم سعي ميكنم چشم و گوش بسته بگذرم تا از افزايش قيمتها مطلع نشوم.
اقوام و دوستان همه سفارش ميكنند اگر خريد و براي شب عيد برنامه دارید حتما هرچه سريعتر تا قيمتها از اين بالاتر نرفته به بازار برويد و خريد كنيد.
انگار اين گرانيها و رشد هر روزه آن عادي شده اما بحث اين است كه درآمدها نه تنها خوب نشده بلكه هر روز بدتر هم ميشود و دخل و خرجمان متناسب نيست.
جالب اینجاست که قیمتها هرگز به قبل از گرانی باز نمیگردد و اگر ارزانی هم در کار باشد نسبت به قیمتهای افزایش یافته است.
گرمي بازار دلالان سكه و طلا
اما در گوشهاي از بازار طلا فروشان خرم آباد درست مقابل بازار خرم آباد جمع 10 نفرهاي از آقايان حلقهاي تشكيل داده و مشغول بحث و گفتمان هستند.
رهگذران كنجكاوانه اين جمع را نگاه ميكنند و مشتاقند بدانند چه شده است؟ بحث بر سر چيست؟
اما كمتر كسي نزديك ميرود تا بپرسد... نگاه ميكنند و ميگذرند.
من هم مثل آنها از كنار آنها ميگذرم اما دوباره بر ميگردم تا بپرسم و بدانم.
پرسيدم .
معلوم شد حلقه مذكور حلقه دلالان سكه و طلاست و در گوشهاي از خيابان اين گروه هم به كسب درآمد مشغولند.
با يكي از آنها وارد گفتگو ميشوم، ميگويد: اين شكل بازار، معامله و خريد و فروش ديگر جاي خود پیدا کرده افرادي كه اينجا میآیند در طول روز سكه و طلا خريد و فروش ميكنند و هستند افرادي كه در طول روز حتي بدون جابجايي يك ريال، تا پايان روز 10 ميليون تومان كاسب ميشوند.
از ريسك كار سوال ميكنم، پاسخ ميدهد: هر كاري ريسك خود را دارد، اين كار هم مثل بقيه.
ميپرسم احتمال تخلف و كلاهبرداري در اين شكل معامله بايد خيلي بالا باشد، توضيح ميدهد: اكثر افرادي كه در اين كار دست دارند شناخته شده هستند و مورد اعتمادند، اين افراد با تهران كار ميكنند و سكههايي كه از طريق بانك ميگيرند را ميفروشند.
بازار بورس دلالان وسط بازارخرم آباد
ميپرسم شغل اصلي اين افراد چيست؟ از اول كه چنين شغلي در خرم آباد وجود نداشت، ميگويد: اين كار از زمان نوسانات نرخ ارز و به تبع آن طلا و سكه رونق گرفته و حالت بازار بورس را دارد. طرفين تعداد سكهها و قيمت را اعلام ميكنند و همه حاضران وارد مزایده ميشوند؛ در نهايت فرد برنده معامله را انجام ميدهد و در پايان روز تحويل و جابجايي سكه و پول انجام ميشود.
وي ادامه ميدهد: من قبل از این خودم مغازه و دو دستگاه دوخت و گلدوزي داشتم. 6 نفر پاي اين دستگاهها كار ميكردند، اما از بد روزگار و مشكلات و گرفتاريهايي كه پيش آمد مجبور شدم درِ مغازه را ببندم و حالا هم كه اينجا هستم.
افزایش قیمت خودرو رسما کلید خورد
از ماه گذشته شاهد افزایش قیمت خودرو بودیم و حال افزایش غیررسمی بازار خودرو با مصوبه اخیر دولت مبنی بر مبنا قرار گرفتن نرخ ارز مبادلهای در قیمتگذاری وارد فاز جديدي از افزايش قيمت ها شد.
دلالان و واسطههای بازار با سوءاستفاده از مصوبه جدید قیمتگذاری خودرو قیمت این محصول را به شدت افزایش دادهاند. در این شرایط برخی از نمایندگیهای فروش خودروسازان به دلیل رشد غیرواقعی قیمتها از عرضه محصول خودداری میکنند.
گرانی خودرو در بازار از شرکت مدیران خودرو کلید خورد و این شرکت قیمت محصولات خودرو را تا 67.5 درصد افزایش داد.
در این میان، گویا مدیران خودرو از سایر خودروسازان پیش دستی کرده و به سرعت درخواست خود را برای افزایش قیمت مطرح کرده و با موافقت کمیته خودرو نیز مواجه شده، این در شرایطی است که این خودروساز برای خودروهای خود در اوایل مهرماه، افزایش قیمت را مجوز گرفته بود.
از سوی دیگر، مصوبه جدید دولت برای قیمتگذاری خودروهای داخلی شرایطی را فراهم آورده است که با جایگزینی نرخ ارز مبادلهای در محاسبات، قیمت بیشتر خودروها از شمول قیمتگذاری خارج شده و با موافقت هیات مدیره هر شرکت و با نظارت سازمان حمایت، تعیین میشود.
در همین حال، در یک ماهه اخیر قیمت حاشیه بازار خودروهای داخلی با تغییرات هفتگی و حتی روزانه، به حداکثر خود رسیده تا خودروسازان بتوانند بیشترین افزایش قیمت را داشته باشند.
قرار است ظرف 48 ساعت آینده نیز غولهای خودروسازی ایران چون ایران خودرو و ساپیا قیمت جدید محصولات خود را اعلام کنند.
اما خبرهای رسیده از بازار خودرو میگوید: به طور میانگین یک میلیون تومان بر قیمت خودروها اضافه شده و در قبال افزایش 10 میلیونی قیمت این کالا ممکن است کاهش 500 هزار تومانی هم رخ دهد؛ هرچند کیفیتها تغییر نکرده و یا کم هم شده است.
اکثر خرم آبادیها نیز با توجه به پایان سال و اوج گرانیهای بازار از پوشاک و اقلام گرفته تا ارز و سکه دیگر توان خرید خودرو را ندارند و این محصول را از سبد خانوار خود حذف کردهاند.
اجبار دلال برای مشتری
پس از مصوبه اخیر دولت برای مبنا قرار گرفتن ارز مبادلهای در قیمتگذاری خودرو، لرزشهای قیمتی در بازار همچنان ادامه دارد.
بعد از مصوبه اخیر دولت برای مبنا قرار گرفتن ارز مبادلاتی در محاسبات قیمتی، اکنون بازار دیگر راه خود را باز کرده و حتی فرصت نداده تا 48 ساعتی که تعیین شده بود تا خودروسازان قیمتهای جدید را اعلام کنند، به پایان رسد و بعد از آن، اقدام به تغییرات قیمتی در بازار کنند.
حال این مشتریان و مصرفکنندگان سرگردان در بازار هستند که باید تاوان پس دهند و هر قیمتی را که دولت و دلالان بازار برایش تعیین میکنند، بپذیرند.
این در شرایطی است که به گفته مراجعهکنندگان به بازار خودرو برای خرید اعم از خودروهای نو و دست دوم، هماکنون با عدم عرضه یا افزایش قیمتی بیش از توافقات قبلی با خریداران خود مواجه میشوند یا مجبورند از خرید خودرو منصرف شوند و یا اینکه شرایط را به گونهای بپذیرند که دلالان و فروشندگان میخواهند.
ممانعت از فروش ويژه خودرو به مناسبت دهه فجر
از سوی دیگر، علیرغم اینکه هر ساله خودروسازان به مناسبت ایام دهه فجر، فروشهای ویژه اعم از نقد و اقساطی را اعلام میکردند، امسال دست نگاه داشتند تا اول قیمت مشخص شود و تغییرات دلخواه خود را صورت دهند، بعد اگر برنامهای برای فروش دارند را پیاده کنند.
روياي خريد ارزانترين خودرو
بر این اساس، هماکنون لرزشهای قیمتی در بازار شدت بیشتری گرفته است و همین امر، حتی خرید خودرویی را که عموماً مورد توجه قشر متوسط و ضعیف جامعه بود نیز تبدیل به یک رویا کرده است. از سوی دیگر، قیمت خودروهایی که از سوی دو خودروساز بزرگ عرضه میشود، هماکنون با افزایش شدید مواجه شده که البته یکی از دلایل آن، کمبود عرضه است.
این در شرایطی است که راه برای ورود خودروهای خارجی به کشور نیز مسدود شده است و دلالان فرصت جولان یافتهاند تا در بازار سودهای کلانی به جیب بزنند. البته دولت وعده داده است که بعد از اجرایی شدن مصوبه جدیدش، قیمت در بازار به تعادل میرسد و شرایط به گونهای پیش خواهد رفت که قیمتها در بازار منطقیتر شود اما باید دید که این وعده چقدر عملیاتی خواهد شد.
نکته دیگر این است که مطابق معمول هر سال، انتهای ماههای بهمن و اسفند، اوج مراجعات مردم برای خرید خودرو و تعویض خودروهای خود به بازار است؛ بنابراین خود به خود باید منتظر یک تکانه دیگر قیمتی در بازار به دلیل پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه بود که به نظر میرسد دولت باید برای آن تدبیر کند.