اينجا بيشتر از آن‌كه تيم‌ها با طرح و برنامه قبلي به گل برسند، روي اشتباهات دروازه‌بان و مدافعان حريف حلقه شادي مي‌زنند. به همين خاطر هم وقتي نوبت به تيم ملي فوتبال مي‌رسد تنها دروازه‌باني كه مي‌توانيم روي او حساب باز كنيم سيدمهدي رحمتي است؛ حتي اگر بدانيم او در خروج‌ها دروازه‌باني آسيب‌پذير است!
خيلي‌ها حضور دروازه‌بانان بي كيفيت خارجي را دليل افت دروازه‌بانان ايراني مي‌دانند. در نقطه مقابل خيلي‌هاي ديگر هم مي‌گويند اگر اين‌گونه است چرا قانون منع حضور دروازه‌بان‌هاي خارجي نتوانست به ارتقاي سطح كيفي دروازه‌بانان ايراني كمك كند؟!
هر چه هست آنچه بيشتر كارشناسان روي آن اتفاق نظر دارند، افت شديد كيفيت دروازه‌بانان ايراني است؛ نزولي كه به گفته هادي طباطبايي همه فوتبال ما را فرا گرفته و مي‌رود تا ما را به قدرت درجه دوم فوتبال آسيا تبديل كند.
سازندگي وجود ندارد
دروازه‌بان سابق استقلال و تيم ملي فوتبال در ارزيابي خود از شرايط كنوني دروازه‌باني در ايران به جام‌جم مي‌گويد: واقعيت اين است كه نگاه به دروازه‌باني در ايران بايد عوض شود. مهم‌ترين پست در بين پست‌ها دروازه‌باني است اما ما خيلي نسبت به آن بي توجه هستيم. اگر مي‌خواهيم پيشرفتي داشته باشيم بايد شرايطش را فراهم كنيم كه البته اين شرايط الان فراهم نيست. چرا؟ چون هيچ‌گونه سازندگي صورت نمي‌گيرد. دروازه‌بان‌هايي كه وارد چرخه ليگ مي‌شوند از يك پايه قوي برخوردار نيستند. بيشتر آنها در دوران نونهالي و نوجواني آموزش‌هاي درستي نديده‌اند و به همين دليل وقتي به رده سني بزرگسالان مي‌رسند، با مشكلات عديده‌اي روبه‌رو مي‌شوند.
ريشه اين ضعف را هم مي‌توان در عدم استعداديابي درست جستجو كرد و هم در مربياني كه در باشگاه‌هاي مختلف به آموزش دروازه‌بان‌ها مشغول هستند. طباطبايي با اشاره به اين دو نكته مي‌افزايد: بايد نظارت دقيق‌تري روي عملكرد مربيان دروازه‌باني داشته باشيم و ببينيم چند نفر از آنها صلاحيت فعاليت در اين عرصه را دارند؟
دروازه‌بان اسبق استقلال كه خود مدرك A آسيا و B انگلستان را دارد، در ادامه با بيان اين‌كه چرخه بازيكن‌سازي در فوتبال ما مدت‌هاست به يك چرخه معيوب تبديل شده، مي‌گويد: ما فقط منتظريم يك استعدادي خودش بيايد، پديده بشود و بدرخشد، اما اين جوابگوي فوتبال ما نخواهد بود. ما بايد خودمان پديده‌سازي كنيم كه فعلا طرح و برنامه‌اي براي اين كار وجود ندارد. به همين خاطر من آينده روشني را براي دروازه‌باني ايراني متصور نيستم.
نقش بارز مربيان دروازه‌باني
در اين زمينه دروازه‌بان دهه 50 فوتبال ايران هم با هادي طباطبايي هم عقيده است. اسماعيل اردلان كه سابقه بازي در استقلال، راه‌آهن، اكباتان و رده‌هاي مختلف تيم‌هاي ملي را دارد، با بيان اين‌كه در كشور ما به دروازه‌باني بها داده نمي‌شود، مي‌گويد: امروزه معضل دروازه‌باني در همه تيم‌هاي نونهالان، نوجوانان، جوانان، اميد و بزرگسالان ما، حتي فوتسال، فوتبال ساحلي و فوتبال بانوان ديده مي‌شود. ما دروازه‌بانان ششدانگ نداريم و به همين خاطر تيم‌ها اكثرا روي اشتباه محرز دروازه‌بان‌ها به گل دست مي‌يابند و درصد كمي از گل‌ها روي كارهاي تاكتيكي است.
اردلان با اشاره به نقش بارز مربيان دروازه‌باني در پرورش استعدادهاي اين پست مي‌افزايد: فكر مي‌كنم در بحث ارتقاي سطح كيفي دروازه‌بانان ايراني كميته آموزش فدراسيون فوتبال مي‌تواند يكي از موثرترين‌ها باشد. آنها بايد رزومه مربيان دروازه‌باني ليگ برتر را داشته باشند و با توجه به معياري خاص به آنها مجوز فعاليت در ليگ برتر را بدهند. وقتي به اين شكل باشد مربيان هم بيشتر دنبال علم روز دنيا مي‌روند و نتيجه اش ارتقاي دانش مربيان دروازه‌باني است. البته توجه به رده‌هاي سني پايه هم مي‌تواند كارگشا بود. الان هيچ توجهي به تيم‌هاي پايه نمي‌شود، حال آن‌كه قدرت فراگيري در سنين نونهالي و نوجواني است.
اردلان در مورد قانون منع حضور دروازه‌بانان خارجي در ليگ برتر و لغو آن نيز گفت: من به شخصه از حضور دروازه‌بانان خارجي در ليگ برتر استقبال مي‌كنم، اما دروازه‌باني كه دو سروگردن از دروازه‌بان ايراني بالاتر باشد. الان جز نيلسون در پرسپوليس اكثر دروازه‌بان‌هاي خارجي شاغل در ليگ جاي خود را به ايراني‌ها داده‌اند. به همين خاطر حضور اين خارجي‌ها نه تنها كمكي به ارتقاي سطح كيفي گلرهاي ما نكرده، بلكه جاي دروازه‌بان‌هاي جوان ما را هم تنگ كرده است.
نيلسون، بهترين خارجي؛ رحمتي، بهتر از همه
در ميان دروازه‌بان‌هاي خارجي ليگ دوازدهم از نيلسون برزيلي بايد به عنوان تنها دروازه‌بان قابل اعتنا نام برد كه به چرخه فوتبال ما وارد شده است. او كه با قدو قامت كوتاه و البته سن و سال بالايش از همان بدو حضور در تمرينات پرسپوليس منتقدان زيادي داشت، خيلي زود شهاب گردان را نيمكت‌نشين كرد و مرد شماره يك دروازه قرمزها شد.
او در 12 بازي از نيم‌فصل اول، از دروازه پرسپوليس محافظت كرد و با بيش از هزار دقيقه ايستادن در چارچوب اين تيم، تنها هشت گل خورد تا به ركورد قابل توجه دريافت يك گل در هر 135 دقيقه دست يابد. تنها دروازه‌باني كه در نيم‌فصل اول عملكردي بهتر از نيلسون داشت، سيدمهدي رحمتي دروازه‌بان اول استقلال و تيم ملي بود كه با حضور در تمام بازي‌هاي نيم‌فصل و پذيرفتن 11 گل در 17 بازي، به طور ميانگين در هر139 دقيقه يك گل دريافت كرد.
در ميان خارجي‌ها لوئيز فرناندو،دروازه‌بان برزيلي آلومينيوم هرمزگان هم از دروازه‌بانان تاثيرگذار ليگ دوازدهم به شمار مي‌رود. او كه طي سه فصل گذشته در آلومينيوم حضور داشته و در صعود تيم هرمزگاني به ليگ برتر نقش بسزايي ايفا كرده، در 11 ديداري كه درنيم فصل اول در تركيب اصلي تيمش قرار گرفت تنها ده گل خورد تا به طور ميانگين در هر 99 دقيقه يك گل دريافت كرده باشد. اين آمار او را در ميان دروازه‌بانان خارجي ليگ بعد از نيلسون در رده دوم قرار مي‌دهد.
ليام ردي (استراليا ـ استقلال)، ميلان مياتوويچ (صربستان ـ مس)، گريگور ملكستيان (ارمنستان ـ گهر)، ماركوشيميچ (كرواسي ـ صنعت نفت)، داركو بوژوويچ (مونته نگرو ـ ذوب‌آهن)، سرگئي پاشينكو (مولداوي ـ ملوان) و فابيوكارواليو (برزيل- پيكان) ديگر دروازه‌بانان خارجي شاغل در تيم‌هاي ليگ برتري هستند كه در نيم‌فصل اول يا اصلا بازي نكردند، يا خيلي كم بازي كردند و يا مثل كارواليو اگر زياد بازي كردند زياد هم گل خوردند. كارواليو در كنار سيدمهدي رحمتي و حامد لك دروازه‌باناني هستند كه تاكنون حتي يك دقيقه هم تعويض نشده‌اند. با اين حال يك تفاوت عمده ميان آن دو ايراني و اين خارجي وجود دارد؛ اين‌كه رحمتي و لك روي هم رفته 27 بار دروازه‌شان باز شد، اما كارواليو به تنهايي 32 گل خورد!
اين آمارها نشان مي‌دهد حضور بسياري از دروازه‌بانان خارجي شاغل در سطح اول فوتبال ايران، نه تنها هيچ كمكي به رشد دروازه‌بانان ايراني نمي‌كند كه باعث مي‌شود فرصت حضور در ليگ برتر براي ايراني‌ها تنگ و تنگ‌تر شود.
جابه‌جايي دروازه‌بانان در نيم‌فصل زمستاني
پرسپوليس و سپاهان دروازه‌بان‌هاي دوم اين فصل خود را با يكديگر معاوضه كردند. شهاب گردان كه فقط پنج بار براي قرمزها به ميدان رفته بود به سپاهان رفت و رضا محمدي كه او هم شش بازي براي سپاهان انجام داده بود، راهي پرسپوليس شد.
پيكان با جذب حسين آشنا، دروازه‌بان ذخيره سايپا كه حتي يك دقيقه هم در نيم‌فصل اول بازي نكرد زنگ خطر را براي دروازه‌بان برزيلي اش به صدا درآورد. كارواليو در دور رفت بيشترين آمار گل خورده را به خود اختصاص داد، اماچون ذخيره‌اي نداشت يك دقيقه هم تعويض نشد. صنعت نفت هم عذر دروازه‌بان كرواتش را خواست و علي عساكره را براي نيم‌فصل دوم جايگزين ماركو شيميچ كرد. شيميچ در هفت بازي دور رفت 17 گل خورد تا در ميان دروازه‌بانان ليگ برتر ضعيف‌ترين باشد.
عملكرد تمام دروازه‌بان‌هاي ليگ دوازدهم در نيم‌فصل اول
