گزارش تحلیلی از خرید شب عید در خرم آباد
خرید شب عید ولزوم کمک ویاری خانواده های نیازمند /نظارت ها بر بازار در آستانه عید بسیار ضعیف است
گزارش محمود داودینژاد
یکی از مهمترین ویژگیهای این ایام ولع سیری ناپذیر برای خرید است، همین روزهاست که جیبها خالی میشود و دستها پر از بستههای خرید! گرچه این سنت اجتماعی اصالتا دارای نکات مثبت فراوانی است اما متاسفانه دچار آسیبهایی جدی در حوزه اجتماعی شده است.
در روزهایی كه دلمشغولی ما خرید شب عید و دلمشغولی های معمول ایام آخر سال است و برای نو شدن سال لحظه شماری می كنیم ، خانوادههای زیادی در سراسر کشور واستانمان لرستان وجود دارند ، که به دلیل مشکلات مالی توانایی وقدرت خرید برای خانواده وفرزندان خود را ندارند . نه از لباس نو خبری هست و نه از شیرینی و آجیل ، این خانوده ها امسال عید ندارد.
این خانوده ها در حالی به زندگی خود ادامه می دهند كه در تأمین اولیه ترین نیازهای خود نیز ناتوان مانده اند و جبر روزگار آنچنان عرصه را بر آنها تنگ كرده كه عید را هیچ ، زند گی را نیز از یاد برده اند.
و تنها با لحظاتی معاشرت با این خانواده ها می توان آثار گشنگی و نا امیدی را به سادگی متوجه شد ، بله باورش سخت است كه درست در زیر گوشمان خانواده های در آستانه فرارسیدن عید دلمشغولی شان فرار از فقر و تهیه البسه نو برای فرزندان دلبندشان هست براستی وظیفه ما چیست
روزها و شبهای انتهایی اسفندماه هر سال رنگ و بویی دیگر دارد، این روزها گرچه ظاهرا در فصل زمستان قرار داریم اما فضایی بهاری بر منطقه حاکم بوده و خانوادههای ایرانی به سنت هر ساله در تدارک برنامههای عید نوروز هستند.
مردم با خرید لباس و حتی وسایل نو، به هر نحوی گرد و غبار از وسایل کهنه میزدایند و به استقبال بهار و فصل نو میروند؛ خیابانهای شهرها پرترافیکتر از همیشه و مملو از آدمهایی است که در جست و جوی کیف و کفش و لباس هستند.
ماهیهای قرمز در سطلها، آکواریومها و ظرفهای شیشهای، کاسههای لبریز از سمنو، سنبل، نرگس، لاله و سبزههای نو رسته همه و همه حال و هوای شهر را تغییر دادهاند.
، فاصله گرانی ها با عیدانه دولت تا حدی است که طبقات ضعیف و متوسط جامعه قادر به خرید کالاهای اساسی نیستند، حراجی ها و کالاهای بی کیفیت چینی که این روزها بیشتر از هر زمانی روانه گوشه گوشه بازار شده نیز چاره ساز نیست.
هر چند فشار گرانی ها کمر خانوارهای زیادی در شهرهای این استان را خم کرده اما شوق خرید به خصوص برای فرزندان، خیابانهای اصلی شهرها به خصوص خرم اباد را مملو از جمعیت کرده است، این شلوغی برای عده ای که زمینه سودجویی خود را فراهم دیده اند موجب شعف و خوشحالی است.
در کنار عیدانه دولت واریز یارانه های نقدی نیز خیال اصناف را برای بالا بردن قیمت کالاها خود راحت کرده است و این امر سبب گرانی کاذب در کمتر از 10 روز مانده به آغاز سال جدید شده است.
نکته قابل تامل دیگر در کنار گرانی ها تفاوت قیمت کالاهای مشابه در مغازه های مختلف در یک مرکز خرید مثل سبزه میدان تا خیابان شهداخرم آباد که در جوار یکدیگر قرار دارند است آنهم تفاوتی بسیار فاحش.
وضعیت بازار در خیابان شهدا خر م آبادحال و هوای دیگری دارد در این خیابان که تمام کالاهای اساسی و غیراساسی و به قول یکی از شهروندان از شیر مرغ تا جان آدمیزاد پیدا می شود نیز جدال خریدار و فروشنده بیشتر از سایر خیابانها روبه راه است.
یکی از شهروندان که به خیال مناسب بودن قیمت ها به بازار این بخش از شهر سرزده از کیفیت بسیار پایین کالاها گلایه مند است و می گوید قیمت ها شاید در مقایسه با سایر بخش ها تا حدودی مناسب است اما کیفیت ها بسیار پایین است.
نظارت ها بر بازار در آستانه عید بسیار ضعیف است
میر حسین کوشکی که برای خرید لباس برای دخترش به بازار آمده ضمن انتقاد از بالا بودن قیمتها و کیفیت پایین انواع کالا، ادامه داد: متاسفانه شرایط اقتصادی کشور موجب شده زمینه سواستفاده ها به خصوص در آستانه عید بیشتر شده و قیمت انواع کالاهای خارجی و حتی تولیدات داخلی نیز تفاوتی نداشته باشد.
وی با بیان اینکه افزایش قیمت انواع کالاهای ضروری قدرت خرید مردم را کاهش داده و سودجویان نیز در سایه نظارت کمرنگ مسئولان نرخ هایی ارائه می کنند که در سقف بودجه مردم نمی گنجد، ادامه داد: اصناف نیز کالاها را نه بر اساس بودجه خانوارها که بر اساس بیشترین نرخ سود خود قیمت گذاری کرده اند.
این شهروند خرم آباد با اشاره به اینکه البته در برخی واحدهای صنفی از کد کالایی شبنم برای اجناس خارجی استفاده شده و قیمتها در آنها معقول به نظر می رسد، ادامه داد: ولی متاسفانه تعداد این مغازه ها به جرات می توان گفت در یک مجتمع تجاری چند صد واحدی به انگشتان دست نیز نمی رسد.
در این میان مغاره ها و بوتیک ها انواع لباس های ترک و مارک دار خارجی نیز نقش خود را در بالا بودن نرخ انواع کالاهای خارجی و داخلی به خوبی ایفا کرده و با وجود ارائه تخفیف قیمت تا مرز 50 درصد، شاهد فروش مانتوها و کیف و کفش های با قیمت بالغ بر 200 تا 300هزار تومانی و شلوارهای جین و پارچه ای 100 تا 150 هزار تومانی هستیم.
گرانی ها موجب شده در عید شرمنده خانواده باشیم
کرامت دریکوند کارمند بازنشسته بانک و دارای 2 فرزند دانشجو نیز در گفتگو با خبرنگارما گفت: هزینه های تحصیل از جمله شهریه و قیمت کتاب و لوازم تحریر به قدری افزایش یافته که بودجه ای برای تامین اقلام مورد نیاز شب عید برای خانواده ها باقی نمی ماند.
وی با تاکید بر اینکه برای اینکه در آستانه عید شرمنده خانواده نشوم تمام پس انداز خود را خرج خرید های نوروزی کرده ام افزود: با این وجود برای تامین بسیاری از کالاهای اساسی فرزندانم هنوز با مشکل مواجه هستم.
وی با بیان اینکه در این میان افزایش نرخ ارز، کمبود یا افزایش بی رویه و غیر منطقی قیمت کالاهای اساسی از جمله برنج و انواع گوشت نیز در بالا بودن قیمت لباس و کیف و کفش و اقلام مورد نیاز شب عید از جمله آجیل بی تاثیر نبود، گفت: نه تنها بازنشستگان بلکه کارکنان شاغل نیز باتوجه به عدم دریافت مزایا و اضافه کاری با مشکلات روبرو هستند.
زوج جوانی نیز که برای خرید لوازم مورد نیاز جشن عروسی خود که قرار است در اولین روزهای بهار 92 برپا شود، در گفتگو با خبرنگار ما، ضمن انتقاد از عدم پرداخت وام ازدواج توسط بانکها با این وضعیت قیمتها، گفتند: آغاز زندگی مشترک ساده و بی آلایش نیز نیازمند خرید لوازم ضروری است.
آنها نوسان قیمت طلا با وجود آغاز پیش فروش سکه را یکی مشکلات اقتصادی در سطح کشور دانسته و اظهار داشتند: با این وضعیت موجود اغلب جوانان از ازدواج شانه خالی می کنند و حاضر نمی شوند مسئولیت زندگی را به دوش بکشند.
در حالی که میتوان این روزهای آخر اسفند را به گونهای دلچسب و خوشایند سپری کرد؛ با نزدیک شدن به پایان سال کمکم عطر و بوی بهار به مشام میرسد و با شروع فصل بهار و نو شدن طبیعت زیبای خداوندی، میشود تنها با تغییراتی در محیط منزل، رویش و شور و نشاط طبیعت را به خانهها نیز منتقل کرد؛ البته نه به تصور غلط برخی که صرفا با خرید اجناس و لوازم لوکس و تعویض وسایل و اسراف در خرید کیف و کفش و لباس میتوان این شادی و رویش را به خانه آورد، بلکه با جابه جایی لوازم موجود و خرید چند گلدان زیبا و طبیعی میتوان علاوه بر بهاری کردن فضا در تجدید روحیه و شادابی اهالی خانه نیز تأثیری بسیار گذاشت
در این زمینه اظهارات فرهاد طهماسبی ، کارشناس مسائل اجتماعی شنیدنیست.
وی با اشاره به مطلب فوق در خصوص اساسیترین نکاتی که خانوادهها باید به هنگام خرید شب عید به آن توجه کنند، اظهار کرد: تقریبا همه افراد جامعه برحسب نیاز خود قبل از شروع سال جدید به خرید لباس و پوشاک، خرید لوازم منزل و تعویض وسایل کهنه و قدیمی و خرید وسایل نو میپردازند، اما خانوادهها باید توجه کنند که تهیه لباس نو و وسایل منزل نباید دغدغهای شود که روان انسان را تحت تأثیر قرار دهد و انسان را به تکلف و زحمت بیندازد
این کارشناس مسائل اجتماعی لرستان تصریح کرد: خرید وسایل عید و لباس باید بر اساس بضاعت و توان سرپرست خانواده انجام بگیرد و اعضای خانواده با توجه به اصول تربیتی و اخلاقی موجود در خانواده، توجه داشته باشند که اعصاب و روان اعضای خانواده نباید تحت تأثیر فشارهای بیش از حد اقتصادی قرار گیرد؛ زیرا در این صورت بهپوشی و نوپوشی و پاکیزهپوشی جای خود را به فخر فروشی و مصرف گرایی و خودنمایی میدهد.
وی اضافه کرد: در سبد هزینههای خانواده، لباس باید سهم نسبتاً خوبی داشته باشد و اگر در هزینههای خانوار، کالاهای فرهنگی جای خود را پیدا کند، طبعاً تجمل گرایی، اشرافیگری و چشم و همچشمی هم دور میشود.
طهماسبی خاطرنشان کرد: چشم وهمچشمی انسان را دچار کاستی و تنزل فکری میکند و به جای مسابقه دانایی و علم افزایی و مفید بودن، مسابقه خودنمایی در جامعه رونق میگیرد که متأسفانه باید گفت این پدیده در جامعه قابل رؤیت است.
وی ادامه داد: مدلهای روزانه، رواج مزونهای آن چنانی، خریدهای هنگفت و تعویض هر ساله وسایل منزل بسیاری از افراد را از اصل آیین خرید شب عید دور کرده است و به جای اینکه این خریدها شادی را برای خانواده به ارمغان بیاورد، مشکل زندگی قسطی در خانوادهها را تشدید کرده است
این کارشناس مسائل اجتماعی همچنین تصریح کرد: همه این مسائل نیازمند نگاه عمیق فرهنگی برای نهادینه کردن بینشی عمیق درباره آحاد جامعه است تا افراد بتوانند درعین بهرهوری و استفاده از هوای عطرآگین بهار و همزمان با تحول طبیعت، دچار تحول درونی شوند، خرید نباید به دغدغه اساسی خانواده تبدیل شود.
وی بیان کرد: تجربه ثابت کرده است بسیاری از افراد با در نظر گرفتن امکانات اقتصادی و دوری از چشم و همچشمی و نگاه نکردن به لباس و وسایل نو به عنوان ابزاری برای فخرفروشی و خودنمایی، توانستهاند خرید شب عید را تبدیل به شادمانی کنند.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان در خصوص وضعیت خرید و فروش های نوروزی با اعلام اینکه توانایی سازمان در ایام پایانی سال و ایام عید، مقابله با سودجویان است، گفت: با توجه به اینکه امکانات و نیروهای بازرسی سازمان محدود است، انتظار می رود مردم خود را از بازرسان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تلقی کرده و در صورت مشاهده هر گونه تخلفی از طریق تماس با شماره 124 سازمان اطلاع رسانی کنند
حجت اله بیرانوند با اشاره به اینکه شهروندان در این ایام نباید نگرانی از خرید کالاهای اساسی خود داشته باشند، افزود: اگر چه در ایام پایانی سال و ایام عید افزایش تقاضا بر افزایش قیمت دامن می زند بنابراین مردم هرچه به اندازه نیاز خرید کنند دیگر با مشکلی به عنوان گرانفروشی در جامعه روبه رو نخواهیم بود
وی از آغاز به کار و برپایی 18 نمایشگاه عرضه مستقیم كالا به منظور تعادل بازار و ارائه خدمات به مصرف كنندگان خبر داد و گفت: در این نمایشگاه ها تلاش شده کالاهای مورد نیاز مردم با تخفیف پنج تا پانزده درصد تخفیف و قیمت های مناسب به مردم عرضه شود.
بیرانوند تاکید کرد: به منظور جلوگیری از هرگونه تخلف اقتصادی اكیپ ثابت بازرسی و نظارت مستقر در نمایشگاه به شكایات مردم رسیدگی خواهد شد
با متخلفان اقتصادی برخورد جدی شود
معاون سیاسی وامنیتی استاندار لرستان نیز در جلسه اخیر تنظیم بازار لرستان مسئولان دستگاه های نظارتی و اقتصادی اتمام حجت کرد و گفت: باید برخورد قاطعانه ای با افراد سود جو، فرصت طلب و متخلف در بازار شب عید در استان انجام شود.
حسن شریعت افزود: معیار تنظیم قیمت های مختلف را نباید با قیمت استان های دیگر مقایسه کرد و باید مسئولان امر با نهایت جدیت موضوع افزایش های احتمالی قیمت ها را بررسی نموده و با خاطیان برخورد قانونی انجام شود.
وی همچنین با اشاره به اینکه نباید گذاشت تعدادی فرصت طلب و زیاده خواه جو عمومی بازار را در استان بر هم زنند و با اقدامات خود باعث افزایش نامتعادل قیمت کالاهای مختلف شوند، ادامه داد: هر یک از اصناف استان که گران فروشی کنند و مشمول تخلفات شوند تا 15 فروردین ماه سال آینده پلمپ خواهند شد.
شریعت همچنین با اشاره به این که روزمرگی نباید در دستگاههای اجرایی خصوصا دستگاه های نظارتی حکم فرما باشد، تاکید کرد: دستگاه های نظارتی استان اگر کمترین افزایش قیمت را در کالاهای مورد نیاز مردم استان مشاهده کنند باید با برخورد قاطعانه جلوی سود جویی افراد متخلف را بگیرند
معاون سیاسی وامنیتی لرستان با اعلام اینکه اندیشیدن تدبیر برای بهره برداری از انبارهای ذخیره سازی کالاهای مورد نیاز مردم استان امری ضروری و مهم است، گفت: باید اطلاعات کافی در این زمینه در دست کارشناسان مربوطه قرار گیرد تا بتوانند برنامه ریزی های درستی داشته باشند.